صادرات به روسیه به دلیل موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد، روابط سیاسی مطلوب با ایران و تقاضای بالای این کشور برای واردات کالا، یکی از بهترین مسیرهای توسعه تجارت خارجی ایران محسوب می‌شود.
این کشور با در اختیار داشتن بازار بزرگی در حوزه‌های مختلف، بستری مناسب برای صادرات کالاهای ایرانی فراهم کرده است.
روسیه که با نام رسمی فدراسیون روسیه شناخته می‌شود، پهناورترین کشور جهان است و در آسیای شمالی و اروپای خاوری قرار دارد. این کشور از شمال به اقیانوس منجمد شمالی، از شرق به اقیانوس آرام، از جنوب به کشورهای آسیایی نظیر قزاقستان، چین، مغولستان و ایران (از طریق دریای خزر)، و از غرب به کشورهای اروپایی مانند فنلاند، لهستان و اوکراین می‌رسد.
مرزهای گسترده زمینی و دریایی روسیه یکی از مزیت‌های مهم برای صادرات به روسیه است، چرا که مسیرهای متنوعی برای انتقال کالا وجود دارد.
این کشور با مساحتی بیش از ۱۷ میلیون کیلومتر مربع، نخستین کشور جهان از نظر وسعت به شمار می‌رود. جمعیت آن حدود ۱۴۶ میلیون نفر است که آن را در رتبه نهم کشورهای پرجمعیت جهان قرار می‌دهد.
ترکیب گسترده فرهنگی، نیازهای متنوع مصرفی و فاصله زیاد برخی مناطق روسیه از مراکز تولید داخلی، باعث شده تا روسیه به یکی از واردکننده‌ترین کشورهای دنیا تبدیل شود.
این مسئله برای تجار ایرانی که به صادرات به روسیه علاقه‌مند هستند، یک امتیاز بزرگ است.
چه محصولاتی برای صادرات به روسیه مناسب هستند؟ (لیست کالاهای پرفروش در بازار روسیه)
در بررسی فرصت‌های صادراتی به روسیه، محصولات زیر از جمله گزینه‌های بسیار مناسب محسوب می‌شوند:
۱. میوه‌ها و سبزیجات تازه
میوه‌ها و سبزیجات تازه از پرتقاضاترین کالاها برای صادرات به روسیه محسوب می‌شوند.
نزدیکی اقلیمی ایران و روسیه در فصل سرد باعث می‌شود که محصولات کشاورزی تازه ایرانی در زمان‌هایی از سال که روسیه با کمبود مواجه است، بازار هدف بسیار مناسبی داشته باشند.
محصولاتی مانند سیب، پرتقال، کیوی، هندوانه، هویج، گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای و بادمجان به‌صورت مداوم به روسیه صادر می‌شوند.
توجه به بسته‌بندی حرفه‌ای، حمل‌ونقل سردخانه‌ای و برچسب‌گذاری روسی نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت صادرات این گروه کالا دارد.
۲. خشکبار (پسته، بادام، کشمش)
خشکبار ایرانی به‌خصوص پسته، بادام و کشمش از نظر طعم، کیفیت و خواص غذایی در سطح جهان شناخته‌شده هستند.
روسیه نیز یکی از واردکنندگان مهم خشکبار از ایران است، به‌ویژه در فصل پاییز و زمستان که مصرف خشکبار در این کشور به‌مراتب افزایش می‌یابد.
برای صادرات خشکبار به روسیه، رعایت استانداردهای بهداشتی، عدم استفاده از مواد نگهدارنده غیرمجاز، بسته‌بندی شیک و درج اطلاعات محصول به زبان روسی بسیار مهم است.
بازار هدف این محصولات هم فروشگاه‌های زنجیره‌ای هستند و هم عمده‌فروشان محلی.
۳. محصولات لبنی
در سال‌های اخیر، صادرات محصولات لبنی به روسیه مانند پنیر، شیر خشک، کره و ماست پاستوریزه رشد چشمگیری داشته است.
روسیه به دلیل جمعیت بالا و عدم تولید کافی در برخی مناطق سردسیر، نیازمند واردات لبنیات از کشورهایی مثل ایران است.
برای صادرات به روسیه و ورود موفق به این بازار، دریافت مجوزهای بهداشتی بین‌المللی و گواهی دامپزشکی الزامی است.
همچنین باید از سیستم‌های حمل‌ونقل یخچال‌دار استفاده کرد تا کیفیت محصول تا رسیدن به مقصد حفظ شود.
۴. محصولات پتروشیمی
ایران یکی از تولیدکنندگان مهم محصولات پتروشیمی در منطقه است و صادرات محصولات پتروشیمی به روسیه شامل کالاهایی چون پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن، انواع رزین، مواد اولیه پلاستیک و حتی قیر، پتانسیل بالایی دارد.
با توجه به صنایع گسترده شیمیایی، خودروسازی و ساختمان‌سازی در روسیه، تقاضا برای این مواد بالا بوده و همکاری‌های صنعتی نیز در این زمینه در حال گسترش است. برای رقابت با سایر کشورها، ارائه قیمت رقابتی، تحویل به‌موقع و کیفیت پایدار اهمیت زیادی دارد.
صادرات میوه به روسیه
۵. مصالح ساختمانی
مصالح ساختمانی مانند کاشی و سرامیک، سیمان، سنگ‌های ساختمانی، آجرهای نسوز و مواد عایق از دیگر محصولات مهم صادراتی ایران به روسیه هستند.
با توجه به توسعه عمرانی در مناطق شرقی و سیبری روسیه، و همچنین ساخت‌وسازهای گسترده در شهرهای بزرگ، بازار خوبی برای مصالح ساختمانی ایرانی وجود دارد.
ویژگی‌هایی مانند مقاومت بالا، قیمت مناسب و ظاهر جذاب باعث شده‌اند که محصولات ایرانی در این حوزه مورد توجه قرار بگیرند.
صادرات به روسیه برای این نوع محصولات بیشتر به‌صورت کانتینری دریایی انجام می‌شود و نیاز به هماهنگی دقیق گمرکی دارد.
۶. گیاهان دارویی و عرقیات
گیاهان دارویی و عرقیات سنتی ایرانی در بازار روسیه با استقبال خوبی روبه‌رو هستند، مخصوصاً به‌خاطر رشد تقاضا برای محصولات طبیعی و بدون مواد شیمیایی در حوزه سلامت و زیبایی.
محصولاتی مانند گل گاوزبان، آویشن، زعفران، زیره، کتیرا، گلاب، عرق نعنا و عرق کاسنی مشتریان زیادی در بین طب سنتی‌گرایان روسی دارند.
برای موفقیت این نوع محصولات برای صادرات به روسیه، بسته‌بندی بهداشتی، درج ترکیبات و خواص محصول به زبان روسی، و رعایت استانداردهای وارداتی بسیار مهم است.
۷. خدمات فنی و مهندسی
خدمات فنی و مهندسی به‌ویژه در حوزه‌های ساخت‌وساز، پروژه‌های عمرانی، سیستم‌های آبیاری، برق و انرژی، فناوری اطلاعات و صنایع نفت و گاز یکی از ظرفیت‌های مغفول مانده در صادرات به روسیه هستند.
شرکت‌های ایرانی با تجربه در اجرای پروژه‌های زیرساختی در کشورهای منطقه، می‌توانند با ورود به پروژه‌های EPC در روسیه، قراردادهای مناسبی ببندند.
زبان تخصصی، مدارک فنی بین‌المللی و داشتن نماینده در روسیه از الزامات موفقیت در این حوزه است.
۸. فرش و صنایع دستی
فرش دستباف ایرانی، ظروف مسی، خاتم‌کاری، میناکاری و سایر صنایع دستی اصیل ایرانی در روسیه، به خصوص در نمایشگاه‌ها و بازارهای لوکس، مورد توجه خاص قرار دارند و از ارزش بالایی برای صادرات به روسیه برخوردارند.
۹. لوازم خانگی سبک
کالاهایی مانند ظروف آشپزخانه، پارچه و ملحفه، لوازم بهداشتی و نظافتی و حتی پوشاک سبک در بین خانوارهای روسی، به‌ویژه اقشار متوسط، بازار مناسبی دارد. و طبیعتا ارزش بالایی برای صنعت صادرات به روسیه محسوب می شوند.
مزایای صادرات به روسیه، (چرا صادرات به روسیه برای بازرگانان ایرانی اهمیت دارد.)
صادرات به روسیه یکی از مسیرهای ارزشمند و استراتژیک برای توسعه بازار محصولات ایرانی در عرصه بین‌المللی است.
با توجه به شرایط اقتصادی، جغرافیایی و سیاسی این کشور، فرصت‌های گسترده‌ای برای حضور پایدار تجار و صادرکنندگان ایرانی در بازار روسیه فراهم شده است.
در ادامه به مهم‌ترین مزایای صادرات به روسیه می‌پردازیم.
1. بازاری بزرگ و تشنه واردات
روسیه با جمعیتی بیش از ۱۴۰ میلیون نفر، یکی از بزرگ‌ترین بازارهای مصرفی منطقه محسوب می‌شود.
این کشور به دلایل مختلفی از جمله شرایط اقلیمی سرد، ناتوانی در تأمین برخی محصولات کشاورزی، و تحریم‌های بین‌المللی، وابستگی بالایی به واردات دارد.
به همین دلیل صادرات به روسیه به‌ویژه در حوزه‌هایی مثل محصولات غذایی، خشکبار، مصالح ساختمانی و کالاهای مصرفی، دارای ظرفیت بالایی است.
2. روابط سیاسی و اقتصادی مطلوب بین ایران و روسیه
یکی از دلایل مهم رونق صادرات به روسیه، روابط سیاسی مناسب میان دو کشور در سال‌های اخیر است.
روسیه به دلیل محدودیت‌های اقتصادی ناشی از تحریم‌های غرب، به دنبال گسترش همکاری‌های تجاری با کشورهای آسیایی و همسایه خود، به‌ویژه ایران است.
این موضوع می‌تواند منجر به تسهیل فرآیندهای تجاری، گمرکی، صدور مجوز و ترخیص کالا برای بازرگانان ایرانی شود.
3. موقعیت جغرافیایی ایران؛ برگ برنده صادرات به روسیه
موقعیت جغرافیایی ایران به عنوان نقطه اتصال بین خلیج فارس و آسیای مرکزی، مزیتی بزرگ برای حمل و نقل کالا به روسیه محسوب می‌شود.
استفاده از مسیرهایی نظیر کریدور شمال-جنوب، حمل‌ونقل ریلی، زمینی و دریایی از طریق دریای خزر، موجب کاهش هزینه و زمان ارسال کالا شده و صادرات به روسیه را برای ایرانی‌ها جذاب‌تر می‌کند.
4. رقابت‌پذیری محصولات ایرانی در بازار روسیه
کالاهای ایرانی به دلیل کیفیت مناسب و قیمت رقابتی، نسبت به بسیاری از رقبای اروپایی و حتی چینی، مزیت‌هایی دارند.
با برنامه‌ریزی درست در بسته‌بندی، برندینگ و بازاریابی، می‌توان جایگاه قدرتمندی برای صادرات به روسیه ایجاد کرد.
5. پتانسیل بالای فروش اینترنتی و تجارت الکترونیک با روسیه
با رشد خرید آنلاین در روسیه و توسعه پلتفرم‌های تجارت دیجیتال، فرصت‌هایی برای صادرات به روسیه حتی بدون حضور فیزیکی فراهم شده است.
شرکت‌ها می‌توانند از طریق فروشگاه‌های اینترنتی، پلتفرم‌های B2B، شبکه‌های اجتماعی روسی مانند VK و اپلیکیشن‌های پیام‌رسان وارد بازار روسیه شوند.
6. دسترسی به بازار کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا
با ورود کالاهای ایرانی به روسیه، راه برای دسترسی به بازار بزرگ‌تری از جمله کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا (قزاقستان، بلاروس، ارمنستان، قرقیزستان) نیز باز می‌شود.
به عبارت دیگر، صادرات به روسیه می‌تواند سکوی پرتاب صادرات به دیگر کشورهای منطقه باشد.
صادرات به کشور روسیه
نقشه راه صادرات به روسیه در سال ۲۰۲۵
با توجه به تحولات سیاسی و اقتصادی سال‌های اخیر، صادرات به روسیه در سال ۲۰۲۵ وارد مرحله‌ای جدید و فرصت‌ساز شده است.
تحریم‌های گسترده غرب علیه روسیه، باعث شده این کشور بیش از پیش به دنبال تأمین کالا و خدمات از کشورهای دوست از جمله ایران باشد.
اما برای ورود موفق به این بازار، داشتن یک نقشه راه دقیق ضروری است.
۱. شناسایی بازار هدف در روسیه
قبل از هر اقدامی، باید بازار هدف در روسیه را به‌خوبی بشناسید. پاسخ به این سوال مهم است: چه کالایی در کدام منطقه روسیه بیشترین تقاضا را دارد؟ برای این کار می‌توانید از روش‌هایی مانند:
بررسی گزارش‌های تجاری سالانه
ارتباط با اتاق‌های بازرگانی روسیه
مشاوره با شرکت‌های بازرگانی فعال در منطقه
تحقیقات بازار، اولین و مهم‌ترین گام در نقشه راه صادرات به روسیه است.
۲. انتخاب محصول مناسب برای صادرات
هر کالایی مناسب صادرات نیست. باید به مزیت‌های رقابتی کشورمان توجه کنیم. محصولاتی مانند:
میوه و سبزیجات تازه
خشکبار و زعفران
مصالح ساختمانی
محصولات پتروشیمی
داروهای گیاهی
خدمات فنی و مهندسی
در حال حاضر بیشترین سهم صادرات به روسیه را دارند.
۳. بررسی قوانین و مقررات گمرکی روسیه
یکی از مهم‌ترین گام‌ها در صادرات به روسیه، آشنایی با قوانین واردات این کشور است. شما باید مطمئن شوید:
کالا شما در لیست کالاهای مجاز وارداتی قرار دارد
استانداردها و الزامات بهداشتی و کیفیتی روسیه را رعایت کرده‌اید
مجوزهای لازم را دریافت کرده‌اید
همچنین بررسی تعرفه‌های گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده و نیاز به گواهی مبدا الزامی است.
۴. انتخاب روش حمل‌ونقل مناسب
در سال ۲۰۲۵، مسیرهای زیر برای حمل کالا به روسیه رایج هستند:
حمل زمینی از طریق ترکمنستان و قزاقستان
حمل ریلی از طریق مرز سرخس به آستراخان و مسکو
حمل دریایی از طریق بندر امیرآباد و بندر آستراخان و بندر ماخاچکالا
در انتخاب مسیر، فاکتورهایی مثل هزینه، سرعت، امنیت و شرایط نگهداری کالا را در نظر بگیرید.
۵. ثبت شرکت یا همکاری با شرکت روسی
برای صادرات پایدار، بهتر است:
یک شرکت ثبت‌شده در روسیه داشته باشید
یا با یک شرکت واردکننده معتبر روسی مانند فرداد تجارت بهراد قرارداد همکاری امضا کنید در سال ۲۰۲۵، تسهیلات خوبی برای ثبت شرکت ایرانی در روسیه فراهم شده است. با ثبت شرکت، راحت‌تر می‌توانید در نمایشگاه‌ها شرکت کنید، حساب بانکی باز کنید و با بازار روسیه تعامل داشته باشید.
۶. آماده‌سازی بسته‌بندی حرفه‌ای و ترجمه اسناد
مصرف‌کنندگان روسیه به کیفیت بسته‌بندی و اطلاعات درج‌شده روی آن بسیار اهمیت می‌دهند. حتماً:
بسته‌بندی مناسب و قابل رقابت انتخاب کنید
اطلاعات کالا را به زبان روسی روی بسته درج کنید
اسناد همراه کالا مانند فاکتور، لیست بسته‌بندی و گواهی‌ها را نیز به زبان روسی ترجمه کنید
۷. تبلیغات و بازاریابی هدفمند
بازاریابی، بخش جدایی‌ناپذیر صادرات موفق است. روش‌هایی که می‌توانید برای بازار روسیه استفاده کنید:
طراحی سایت به زبان روسی
حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی روسیه
تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی روس‌زبان مانند VK و Yandex
همکاری با نمایندگان فروش بومی
بازار روسیه هنوز تشنه برندهای جدید با کیفیت مناسب است.
۸. دریافت پول و مسائل بانکی
با توجه به تحریم‌های بانکی، مهم است که از روش‌های قابل اطمینان برای دریافت پول استفاده کنید. در سال ۲۰۲۵، رایج‌ترین روش‌ها:
استفاده از صرافی‌های معتبر بین‌المللی
انتقال پول از طریق شرکت‌های واسطه در ترکیه، امارات یا چین
تهاتر کالا یا قراردادهای کلان با بانک‌های روسیه (برای برخی محصولات خاص)
در صادرات به روسیه، همکاری با مشاور مالی آگاه بسیار حیاتی است.
۹. خدمات پس از فروش و حفظ رابطه با مشتری
تداوم صادرات، به رضایت مشتری بستگی دارد. سعی کنید:
پاسخ‌گو باشید
در صورت بروز مشکل، سریع پیگیری کنید
ارتباط خود را با مشتریان روسی از طریق پیام‌رسان‌ها یا ایمیل حفظ کنید
بازار روسیه به شرکت‌هایی که قابل اعتماد هستند، وفادار می‌ماند.
فرداد تجارت بهراد (مرکز تجاری ایران در روسیه)
مرکز تجاری ایران در روسیه با بیش از ۱۵ سال سابقه و تجربه عملیاتی گسترده در فضای تجارت ایران و روسیه، یکی از پیشگامان صادرات اصولی کالاها و خدمات ایرانی به بازار بزرگ روسیه به شمار می‌رود.
چشم‌انداز ما افزایش سهم تولیدات ایرانی در بازار وارداتی و در حال رشد روسیه است. در همین راستا، طی یک دهه گذشته، ما صادرات متنوع و موفقی از محصولات ایرانی به روسیه داشته‌ایم، که شامل صادرات خرد و کلان به بازارهای مختلف روسیه بوده است.
ما از نخستین شرکت‌هایی بودیم که با توجه به اهمیت کریدور شمال-جنوب در تجارت ایران و روسیه، اقدام به استفاده از این ظرفیت‌ها کردیم. این اقدام منجر به کاهش هزینه و زمان حمل و نقل تا ۴۰ درصد شده است که در نهایت سود صادراتی را برای مشتریان ما به طرز چشمگیری افزایش داده است.
گروه شرکت‌های فرداد با محوریت FARDAD L.L.C ثبت‌شده در مسکو و فرداد تجارت بهراد ثبت‌شده در تهران، به‌دنبال تحقق هدف کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه در زمینه دستیابی به تجارت سالانه ۴۰ میلیارد دلاری میان دو کشور است.
گروه شرکت‌های فرداد در مرکز تجاری ایران در روسیه با بهره‌مندی از دو گمرک کامیونی، دو گمرک دریایی و یک گمرک ریلی، به عنوان یک مرکز لجستیکی بزرگ، کلیه امکانات ذخیره‌سازی و توزیع کالاهای ایرانی را در یک پهنه ۱۰ هکتاری فراهم کرده است. این مرکز با موقعیت مجاور ریل، دریا و کریدور شمال-جنوب، نقش مهمی در توزیع کالاهای ایرانی به سایر مناطق روسیه ایفا می‌کند.
این مجموعه با بیش از دو دهه تجربه در زمینه تجارت جهانی، صادرات و واردات، همچنین آگاهی کامل از ویژگی‌های بازار روسیه و سایر مناطق اوراسیا، به همراه شبکه توزیع قوی در این کشورها، توانسته است به‌طور موفق در برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی و تخصصی و همچنین رعایت دقیق قوانین تجارت و سرمایه‌گذاری بین‌المللی عمل کند.
از دیگر ویژگی‌های این مجموعه می‌توان به برخورداری از تیم‌های حقوقی متخصص، کادر مجرب در امور تجارت، تسلط بر زبان‌های منطقه‌ای، و تیم‌های بازاریابی قدرتمند در ایران و اوراسیا اشاره کرد. این مجموعه همچنین فضای نمایشگاهی دائمی با مساحت بیش از ۱۰ هزار متر مربع را در اختیار دارد که بستری ایده‌آل برای معرفی و تمرکز محصولات ایرانی فراهم کرده است.
مرکز تجاری ایران در روسیه به‌عنوان یک شریک راهبردی در صادرات، با کاهش هزینه‌های صادراتی، به بهبود سودآوری برندهای ایرانی کمک می‌کند. این مرکز به عنوان یک بستر مدیریت صادرات هوشمند، با هدف صادرات به‌صورت هوشمندانه به روسیه و دیگر کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا (بلاروس، قزاقستان، ارمنستان و قرقیزستان)، تلاش دارد تا کالا و خدمات ایرانی را در این بازارهای پر پتانسیل به‌طور مؤثر معرفی نماید.
صادرات به کشور روسیه
